Kuzey Makedonya GeziYaşam

0

Üsküp Dükkancık Camii

Üsküp’ün en güzel camilerinden biridir Dükkâncık Camii. Üsküp eşrafından olduğu tahmin edilen ve ‘Müezzin Hoca’ adıyla tanınan Muslihuddin Abdülgani tarafından 1549 yılında yaptırılmıştır.

Muslihuddin Abdülgani’nin, Yenipazar’da (Novi Pazar) Altun Alem (Cuma) Camii ve bir mektebin, Kosova Mitroviça’sına bağlı Trepça’da yalnız sabah, akşam ve yatsı namazlarının kılındığı bir mescidin de banisidir. Böylesi geniş bir alanda böylesi büyük çaplı icraatların giderlerinin karşılanması için çeşitli yerlerin vakfiyesi söz konusudur. Öyle de olmuştur. Vakfiyeye konu olanların bazıları; Üsküp’te Bakırcılar Mescidi yakınında Kurşunlu (Taş) Han, hemen onun karşısındaki Şengül Hamamı, İbni Payko Mahallesinde biri on dokuz, diğeri yirmi altı odalı iki bina, caminin yanı başında Dükkâncıklar Çarşısı‘nda dokuz dükkân (Dükkâncık Camii adı buradan gelmektedir), Kantarcılar Çarşısı ile Üsküp’ün diğer çarşı, mahalle ve semtlerinde toplam yirmi üç dükkân, Yenipazar’da beş ve yakınındaki Dimitroviçe Köyü‘nde bir değirmen ve Trepça’da bir ribat ile etrafındaki dükkânlar olduğu çeşitli kaynaklardaki bilgilerden anlaşılmaktadır.

Savaşlar ve depremlerle dolu tarihinde 1869 yılındaki Avusturya işgali sırasında tahrip olan cami tamir edilmişse de. 1963 Üsküp depreminde büyük ölçüde hasar görmüştür. Sadece batı ve kuzey duvarlarının bazı bölümleriyle minaresi ayakta kalabilmiştir. 1963 öncesine ait görsellerin sınırlı olması caminin içyapısının tam anlamıyla tasvir edilmesini engellemektedir. Buna rağmen deprem sonrasında ayakta kalan zengin sarkıtın süslerle donatılmış olması; dal, yaprak ve çiçeklerle bezeli mihrabı geçmişte zengin bir süslemeye sahip olduğunun ipuçlarını vermektedir. Makedonya Anıtlar Kurumu’nun bilirkişi komisyonu tarafından 1965’te restorasyon programına alınan caminin kalıntıları koruma altına alınmış olsa da ne yazık ki bu olumlu girişimlerin devamı gelmemiştir. Cami IRCICA, Rumeli Türkleri Vakfı, Makedonya Cumhuriyeti İslam Birliği, Bursa Büyükşehir Belediyesi ile Türkiyeli ve Makedonyalı hayırseverlerin çabalarıyla 2007 yılında ibadete açılmıştır.

Plan itibariyle büyük bir tek kubbenin örttüğü caminin kare mekânına ek olarak iki kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Genel hatlarıyla minaresi Balkanlar’daki cami mimarisine uygun bir yüksekliktedir. Anadolu’da pek yaygın olmadığı söylenebilecek olan Balkan cami mimarisinin bu örneği hakkında bilgi edinilecek kaynaklar oldukça sınırlıdır. Yaşlı insanların anlatılarından, az sayıdaki eski fotoğraflardan ve vakfiye kayıtlarından edinilen bilgiye göre; ilk yapıldığında avlusunda bir mektep binasıyla bir şadırvanın olduğu, avlunun duvarlarla çevrili olduğu ve bir hazîrenin bulunduğudur.

Yıkılan yapıya ait kapı, pencere, tavan bezemesi, duvar gibi korunabilmiş parçaların özenle yeni yapıda kullanılması rekonstrüksiyonun tarihi yapıyla ilişkilerini güçlendirmektedir. Bu bakımdan Dükkancık Camii’nin giriş kapısının sağ yanında bu anlayışın bir örneğini görür ziyaretçiler.

Not 1: İçerik görselleri için Sn. Enis Emin ‘e teşekkür ederiz.

Not 2: İçerik metni için Türkiye Diyanet Vakfı resmi sitesinden destek alınmıştır.

Bizden Haberdar Olun!

Benzer Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Fill out this field
Fill out this field
Lütfen geçerli bir e-posta adresi yazın.
You need to agree with the terms to proceed