Kuzey Makedonya Kültür Bakanı Bisera Kostadinovska Stojçevska düzenlediğin basın toplantısında Üsküp’ün AB Komisyonu tarafından “2028 Avrupa Kültür Başkenti” seçildiğini duyurdu. Ulaşılan sonucun çabalarının ürünü olduğunu ve Makedon kültürü için büyük bir başarı olduğunu belirterek; “Biz bir kez daha kültürün bölünmeye sebep olmayacağını, kültürün tüm bölünmelerin üzerinde olduğunu kanıtladık.” dedi.
Avrupa Komisyonu planına göre 2028 yılında üç şehir Avrupa Kültür Başkenti unvanını taşıyacak. Hemen ekleyelim İstanbul 2010 yılında bu unvanını almıştı. İçinde bulunduğumuz 2023’de; Macaristan’ın Veszprém, Romanya’nın Timişoara (Temeşvar) ve Yunanistan’ın Eleusis (Elefsis) şehirlerinin Avrupa Kültür Başkentliğini paylaşmakta.
Peki nedir kültür başkenti?
Avrupa Kültür Başkenti programı 1983 yılında Yunanistan Kültür Bakanı Melina Mercouri tarafından Avrupa’nın kültürel zenginliğini yaşar kılmak ve dünyaya tanıtmak maksadıyla teklif edildi. Kültürün de politika ve ekonomi kadar önemli olduğunu dikkat çeken öneri 1985 yılında Atina’nın ilk Avrupa Kültür Başkenti seçilmesiyle başlamış oldu. Alınan karar halen sürdürülmekte ve 2000 yılında Milenyum kutlamalarına özel olarak (o yıla özel) dokuz şehir kültür başkenti olarak seçildi.
Program dahilinde seçilen şehir, yıl boyunca çeşitli kültürel etkinliklerle ekonomik, turistik ve kültürel birçok alanda kendini duyurma imkanı yakalaması bakımından önemli bir sıfat. Hazırlıkların yürütülebilmesi için Avrupa Kültür Başkenti seçmeleri beş yıl öncesinden yapılıyor ki kanaatimizce bu çok yerinde bir uygulama.
Beş yıl sonrası yani 2028 yılının kültür başkenti olmak için başvurular Ocak 2023’te sonlandı. Ön eleme 3 Mart’ta yapıldı. Ön eleme sonucuna göre Bourges, Montpellier, Clermont-Ferrand ve Rouen olmak üzere dört Fransız şehri bir sonraki tura kaldı. Bu noktada bir dipnotu da iletelim; bu güne kadar Fransa’dan; 1989’da Paris, 2000’de Avignon, 2004’te Lille ve 2013’te Marsilya kültür başkenti olmuştu. Bu yıl Fransa 2028 için dokuz şehriyle başvurdu. Ancak Amiens, Bastia, Nice, Reims ve Saint-Denis ilk turu geçemedi. Çekya’nın iki şehri Broumov ve České Budějovice ile birlikte ve Avrupa Birliği’ne dahil olmayan ülkelerden Karadağ’dan Budva ve Kuzey Makedonya’dan Üsküp adaylar arasındaydı.
Budva’yı eleyerek kültür başkenti olan Üsküp’ün Belediye Başkanı Danela Arsovska “Bölünmenin ötesinde kültür” sloganıyla tanıtım yaptığı sunumuyla Avrupa’nın kalbini kazandığını belirtti. Çalışmalara Ocak 2024’de başlanacağını ve 2028 yılı boyunca sürecek yüzlerce kültürel etkinlik yapılacağını söyledi.
Ülkelerin zenginlik ve çeşitlilikleri yanı sıra ortak kültürel yönlerini öne çıkaran bu gelişme Üsküp’ün ve dolayısıyla Kuzey Makedonya’nın sahip olduklarını dünyaya duyuraka altını çizecek.
Kuzey Makedonya’nın mutluluğunu Bir Balkan Esintisi Ailesi olarak paylaşıyoruz.
