“Kosova Türk toplumu için öğretmenler ve kültür sanat emektarları atar damar demektir. Kosova Türk toplumunun benliğini, dilini, eğitimini, kimliğini, kültürünü koruyan ve kollayan iki güzide ordusudur öğretmen ve sanatçılar. Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği ise Türk kültürünün zenginliğini yaşatan bir mahfildir. Yarım yüzyılı aşan geçmişiyle Balkanların en köklü derneklerden biridir. Onun ciğerlerini oksijenle dolduran ise Kosova Türk sanatçılarının azmi, inancı ve direncidir.
Sanatçıların kültür öğretmeni olarak kabul edildiği Kosova’da Türk Tiyatrosu için büyük emekler veren Aziz Buş Balkanlardaki hayatın ta kendisini sahneye taşıyan bir tiyatrocudur. Bir anlamda izleyicinin yaşantısını kendisine izleten, onları eğlendirip güldürendir. Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği’nin tiyatro kolunda ismi yaşatılan Aziz Buş Kosova Türk toplumunun gurur kaynaklarındandır. Okumakta olduğunuz yazıma konu aldığım, Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği Yayınları tarafından 2009’da Prizren’de basılan “Gülüşün Koca Ustası” isimli kitapta övgü ve sevgiyle anılır Aziz Buş.
Kapak tasarımını Aziz Buş’un torunu Soner Buş’un yaptığı ve 500 adet basılan kitap 112 sayfadan oluşuyor. Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği Başkanı Tahir Luma’nın 2009 yılında kaleme aldığı takdimiyle başlayan eserin önsözü Aziz Buş’un oğlu Raif Buş’un kaleminden. Önsözde 1951’den itibaren varlığını sürdüren Türk Tiyatrosunun merhum üstadına bu kitapla teşekkür görevinin yerine getirilmesine olan sevincinden söz etmiş Raif Buş.
Aziz Buş için gülmek çok önemli bir eylemdir. Bu nedenledir ki sanat dostları ve hayranları ona “Prizren’in Nasreddin’i” ve “gülüşün koca ustası” derler. O, evdekilerin şarkı türkü söylemesini ve daima gülmesini arzular. Sanata düşkün olan ailesine hele hele de oğlu Raif’in sanatçı olacağına inancı tamdır. Kendisini onun öğrencisi olarak niteleyen yazar Hasan Mercan’ın bu konuda “o tiyatro sevgisini aile efradına da aşıladı” der. Mercan’ın dediğine göre en çok da oğlu Raif’e. “Komik sanatçı” olarak anılan Aziz Buş tek perdelik oyunlar yazarak sahnelemiş, sadece yaşadığı şehir olan Prizren halkı değil bölgedeki birçok şehirden izleyicisine Türkçe, Arnavutça ve Sırpça olmak üzere üç dilde oyunlar sahnelenmiştir. “Keşanlı Ali Destanı” oyunundaki başrolüyle ödül alan Buş, Üsküp’teki Sesler ve Birlik Gazetelerinde; türkü, masal, tekerleme gibi folklorik mirası okura ulaştırırken bölgedeki sözlü ve yazılı halk edebiyatını derlemenin önemini fark eden ilk kişilerdendir.(s.30)
Kitapta onu pek çok kişi yazdıklarıyla ölümsüzleştirmektedir. Refet Kiser, Agim Rifat Yeşeren, Suphiye Matroni, Zeynel Beksaç, Taner Güçlütürk ve Etem Kazaz bu isimlerden sadece birkaçıdır. Oynadığı oyunların afişleri, sahnede çekilmiş fotoğrafları ve yer aldığı gazete kupürleriyle eser, görsel olarak da okuru donatmaktadır…”
Önemli Not: Yukarıda bir bölümüne yer verdiğim Aziz Buş’u konu alan yazım Şehir ve Kültür Dergisi’nin Ekim 2024 tarihli 123. sayısında, genişletilmiş hali ise 21 Eylül 2024’de Tiyatro Dergisi’nde yayınlandı. Her iki yazımda yer alan “Keşanlı Ali Destanı’ oyunundaki başrolüyle ödül alan Buş…” diye başlayan cümledeki özne Aziz Buş’un oğlu Raif Buş’tur. Konu hakkında okurumun bilgisini rica ederim.
