Samiha Ayverdi (1972 senesinde yaptığı Balkan Seyahatine atıfta bulunarak) Şar Dağları’na ait anlatısını Radoviç’in anlı şanlı ailelerinden lütufkâr, cömert, dürüst bir şahsiyet olan Koca Kadir Bey penceresinden bizlere aktarmaktadır.
“Kızlarının da oğullarının da tam bir beyzadeye uygun efendilik anlayışı ile yetiştirmelerine dikkat ederken o ara, örf ve adetlerine de saygılı olmak gerektiğini nasıl görmezlikten gelebilirdi? Mesela mektep çağı yaklaşırken her oğlan çocuğunun bir sünnet düğünü ile taltif edilmesi icap ettiğini nasıl bilmez olurdu? Koca Kadir Bey Muharrem, Ekrem ve Süreyya aslı üç oğlu örf ve adet gereği at sütünde şehri bir baştan bir başa dolaştıktan sonra baba kapısına gelip de bu son merhalede durunca gene görenek icabı kimse onları atlarından indirmeğe teşebbüs etmemişti. Edemezdi. Zira babalarının kapıya inmesi lazımdı. Nitekim az sonra Koca Kadir Bey kapıda göründü ve oğullarının her birine sıra sıra Kostivar ve Şar Balkanları civarındaki ormanlarından birini sünnet hediyesi olarak bağışladı. Ancak o zaman çocuklar attan inerek babalarının ellerini öptüler.” (Küplüce’deki Köşk syf: 6-7)
Koca Kadir Bey’in ailesinden ve sahip olduklarından bahsederken bir zaman tüneli içindeymişçesine başlarına geleleri aktaran yazar “Dağı taşı Türk’ün olan Rumeli’de ucu bucağı bulunmayan ormanlara sahip olarak onları işletmek, memleketin gelirine gelir katmak güzeldi.” (Küplüce’deki Köşk syf: 7) hususuna birkaç defa özellikle yer verdiği görülmektedir.
2018 Ağustos ayının ilk günlerinde seyahat ettiğimiz Kosova’nın Prizren şehrinde Şar Dağları’nı görmek bana da nasip oldu. Yılın en sıcak ayı olmasına rağmen sehirde bulunduğumuz üç gün buyunca durmaksızın yağan sağanak yağmur, dağın başını sis bulutu içinde bırakmış olsa da heybetini hissetmemek mümkün değildi.
Not: 27 Ocak 2021 tarihinde yazarportal.com’da yayımlanan yazımın bir bölümüdür.
